Zacznę od papierkologii. Operatorzy komórkowi w celu podpisania umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych najczęściej wymagają dwóch dokumentów: dowód osobisty, potwierdzenie zatrudnienia. Bardzo często (np. w sieci Orange) wymagane jest podpisanie zgody na weryfikację wiarygodności płatniczej osób fizycznych.

Rocznie kilkadziesiąt nastolatek z poprawczaków i innych placówek resocjalizacyjnych rodzi dzieci. Często są im one odbierane do domów dziecka albo do adopcji. Dziewczyn nikt o zdanie nie pyta, jakby nie miały prawa do macierzyństwa. Klaudia była kompletnie nieprzygotowana na to, co się ma stać. 17-latka do końca była przekonana, że córeczka zostanie z nią. O tym, że trafi do rodziny zastępczej, dowiedziała się zaraz po porodzie. Została z piersiami pełnymi mleka, zrozpaczona, przerażona. Nie rozumiała, co się dzieje. Nikt jej o nic nie pytał ani niczego nie tłumaczył. Takim dziewczynom jak Klaudia w szpitalach często zakazują karmić piersią, żeby się nie przywiązywały, bo wszyscy oprócz nich już wiedzą, że dziecko będzie odebrane. – Problem dotyczy 60–80 dziewcząt rocznie. Zachodzą w ciążę na przepustkach, urlopach, podczas ucieczek albo zostają skierowane do placówki już jako nieletnie matki. Skala zjawiska nie jest bardzo duża, więc system traktuje je jak rzadką chorobę; nie dostrzega – mówi Agnieszka Sikora, była reporterka telewizyjna, która po nakręceniu cyklu dokumentalnego „Dziewczęta z Falenicy” zaangażowała się w pomoc opuszczającym placówki resocjalizacyjne i założyła fundację Po Drugie. – To jest kilkadziesiąt tragedii rocznie. Nikogo nie obchodzi, że rozdzielanie matek z nowo narodzonymi dziećmi to po prostu barbarzyństwo. Zamiast dać im szansę i wsparcie, system je skreśla. Bo przecież chodzi o złe dziewczyny; trudne, zdemoralizowane, agresywne. Według Romualda Sadowskiego – który od 23 lat pełni funkcję dyrektora Schroniska dla Nieletnich i Zakładu Poprawczego w Warszawie-Falenicy – coraz bardziej agresywne. Kiedyś 70–80 proc. dziewczyn trafiało do jego placówki za kradzieże. Dziś w 80 proc. chodzi o przestępstwa agresywne: rozboje, pobicia, ciężkie uszkodzenie ciała, wymuszenia, współudział w zabójstwie, a nawet brutalne gwałty. – Ale warto sobie uświadomić, skąd to się w nich bierze. Wychowywały się w najgorszej patologii. Były bite, maltretowane, często wykorzystywane seksualnie. Od małego czuły się niechciane, niekochane, odrzucone – opowiada. – Starały się to zepchnąć do podświadomości, ale to okaleczenie psychiczne w nich tkwi. Często płaczą, krzyczą przez sen. Jest w nich zaborcza potrzeba miłości. Dla wielu z nich nastoletnie macierzyństwo mogłoby być szansą na resocjalizację. 35 proc. wychowawców ankietowanych przez fundację Po Drugie zgadza się z Sadowskim. W nieplanowanej ciąży i macierzyństwie swoich podopiecznych widzą nowe szanse resocjalizacyjne, bo to oznacza powód, żeby zawalczyć o swoje życie. Włącza się im opiekuńczość, troskliwość, wyciszają się. Ale bez wsparcia nie dadzą rady. Jej portret Sylwetki nastoletnich matek z poprawczaka mają wiele rysów wspólnych. Większość tych dziewczyn wychowywała się w zapuszczonych, patologicznych domach, gdzie wszędzie walały się butelki po wódce i przewijały tabuny pijanych wujków i cioć. Tata pił i bił, chyba że akurat przebywał w więzieniu. Często piła też mama, a nawet babcia i dziadek. Przemoc to było codzienne doświadczenie. Pytane o najpiękniejsze wspomnienie z dzieciństwa, opowiadają na przykład o dniu, gdy tata obiecał kupić popcorn i naprawdę kupił. Nikt się tymi dziewczynami specjalnie nie przejmował, miały sobie radzić i nie przeszkadzać. Nie wiedziały, co to jest uczuciowa pewność i stabilizacja. Kłopoty w szkole zaczynały się bardzo szybko. Pierwsze wagary zazwyczaj w wieku 9–10 lat, wkrótce potem pierwszy papieros, pierwszy alkohol w wieku lat 12, ale bywa, że wcześniej. I złe towarzystwo, które wciąga, bo to dzieciaki z podobnych domów, z podobnymi problemami, a więc pierwsze środowisko, w którym poczuły, że ktoś je rozumie. A potem idzie już błyskawicznie: pierwsze kradzieże i rozboje, bo skądś trzeba wziąć na fajki i wódkę; pierwsze bójki, bo jakoś trzeba rozładować nagromadzoną latami, tłumioną agresję. „Może życie nie miało już dla mnie w ogóle sensu. Zaczęłam zaczepiać przypadkowe osoby i wraz z rówieśnikami okradać, robić włamania. Zaczęłam również lać po mordach. Nic mnie nie interesowało oprócz moich znajomych” – to wspomnienie 18-letniej Agaty. No i pierwszy seks, bo rozładować trzeba też tę zaborczą potrzebę miłości. – Z jednej strony to grupa skłonna do zachowań ryzykownych, a z drugiej rozpaczliwie poszukująca bliskości. To jest mieszanka wybuchowa – mówi Agnieszka Sikora. – Potrafią zakochać się w 10 minut, bo chłopak ma fajną bluzę czy tatuaże. Chłopak jest zazwyczaj starszy, więc wydaje się odpowiedzialny. Imponuje jej, jest królem osiedla. Mówi rzeczy, których dziewczyna nigdy wcześniej nie słyszała, że jest ładna i fajna. I chce dowodu miłości. Przekonuje, żeby się nie bała, bo 14-latki przecież nie zachodzą w ciążę, więc się nie boi. A jeśli mimo wszystko się ociąga, chłopak bierze dowód miłości siłą. – Nawet jeśli to klasyczny gwałt, te dziewczyny nie za bardzo wiedzą, co to znaczy, bo w ich środowisku przemoc wobec kobiet jest normą – opowiada Romuald Sadowski. W większości przypadków ciąża to wpadka. Ale zdarzają się też dziewczyny, które specjalnie starają się zajść, bo to szansa na przedterminowe zwolnienie z placówki. A co z dzieckiem? Mówią sobie, że jakoś to będzie; ludzie przecież mają dzieci i jakoś sobie radzą. Są i takie, które zachodzą w ciążę, bo strasznie chcą mieć „coś” do kochania. Fundacja Po Drugie realizuje w placówkach program związany ze świadomym rodzicielstwem. Jego częścią była trzydniowa opieka nad lalką fantomem, którą trzeba karmić, myć, przewijać, usypiać. – Większość dziewczyn po takim doświadczeniu twierdzi, że nie są jeszcze gotowe na dziecko, ale są i takie, które nie chcą oddać lalki, bo się przywiązały – opowiada Agnieszka Sikora. Zawieszone macierzyństwo W dwóch kobiecych zakładach karnych w Polsce stworzono specjalne oddziały, w których skazane mogą przebywać ze swoimi nowo narodzonymi dziećmi. Po to by w tym kluczowym dla rozwoju okresie mogły nawiązać z nimi bliską relację; by nie powtórzyło się błędne koło patologii i odrzucenia. W placówkach resocjalizacyjnych dla nieletnich takiej możliwości nie ma. Gdy dziewczyna z poprawczaka zachodzi w ciążę, sąd rodzinny albo decyduje o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej, adopcyjnej lub domu dziecka, albo zostaje ona przedterminowo zwolniona. W pierwszym przypadku to dramat rozłąki. Andżelika urodziła, mając 16 lat. Sąd rodzinny spytał, co wybiera dla synka: dom dziecka, rodzinę zastępczą czy adopcję? Była z tą decyzją zupełnie sama. Domy dziecka i rodziny zastępcze znała z własnego, niedobrego, doświadczenia. Pomyślała, że o adopcję starają się ludzie, którzy nie mogą mieć dzieci, a bardzo tego chcą, więc jest szansa, że naprawdę pokochają jej synka. Ona nazwała go Dawid. Nie wie, jak się dziś nazywa, jak wygląda, gdzie jest. Oddając synka, do jego rzeczy dołączyła list, w którym pisze, że bardzo go kocha i tłumaczy, dlaczego nie mogli zostać razem. Nieletnia matka nie ma praw rodzicielskich i może je uzyskać tylko w jednym przypadku. Gdy ukończy 16 lat i za zgodą sądu poślubi pełnoletniego partnera. To absurdalne rozwiązanie, bo dziewczyna, by zachować dziecko, wychodzi za mąż za tego swojego króla osiedla, który oczywiście pije, a niedługo potem zaczyna bić. Albo związek się rozpada, albo powtarza się błędne koło patologii. Na dramat przypadkowego macierzyństwa nakłada się dramat przypadkowego małżeństwa. Jeśli dziecko trafiło do domu dziecka albo rodziny zastępczej, dziewczyna może po ukończeniu 18 lat starać się je odzyskać. Karolina bardzo czeka na ten moment. Odwiedza swojego synka w domu dziecka w każdy weekend. Kiedy musi wyjść, płaczą oboje. Ale ona i tak ma szczęście, bo dom dziecka jest blisko jej placówki. Czasem dziewczyny dzieli od ich dziecka kilkaset kilometrów. Jak w tej sytuacji podtrzymać relację? Z dwulatkiem nie da się tego zrobić na Skypie czy przez telefon. Takie zawieszone w czasie macierzyństwo rzadko kończy się happy endem. Nikoli się udało, ale ona ma skarb – normalną, niepijącą mamę, która mogła zostać rodziną zastępczą. Pierwsze słowo, jakie wypowiedział jej synek, to nie było „mama”, tylko „baba”, i to bolało, ale przynajmniej miała z nim w miarę stały kontakt. Bywa, że rodziny zastępcze niechętnie patrzą na mamy z poprawczaka i utrudniają, jak mogą. Nikola znalazła stałą pracę jeszcze w czasie pobytu w zakładzie poprawczym. Próbowała podtrzymać związek ze swoim królem osiedla. Wiedziała, że pije. Pił od samego początku, ale kiedy pierwszy raz ją uderzył, przerwała to natychmiast. Za dobrze pamiętała swoje dzieciństwo i swojego tatę, który próbował poderżnąć mamie gardło nożem, a ona – pięcioletnia – błagała go, by tego nie robił. Z poprawczaka puścili Nikolę w październiku ubiegłego roku. W pracy awansowała z kasjerki na kierowniczkę sklepu. Asystentka rodzinna pomogła jej załatwić malutkie socjalne mieszkanie. Wreszcie po wielu kontrolach i korowodach sądowych udało się jej odzyskać synka. Od kwietnia mieszkają razem. Niepowroty, powroty Gdy zapada decyzja, że ciężarna nastolatka zostaje zwolniona, kluczowe jest pytanie: dokąd? Do patologii, w której wyrosła, by dziecko powtórzyło jej historię? Inne wyjście to dom dziecka, w którym nastoletnia matka może przebywać razem z dzieckiem, ale takich miejsc jest bardzo mało. Albo rodzina zastępcza, wyspecjalizowana w pracy z młodocianymi matkami z dziećmi, ale takich miejsc jest jeszcze mniej. Najbardziej prawdopodobny scenariusz to dom samotnej matki, a to scenariusz fatalny. „To było najgorsze miejsce na ziemi. Syf! Kompletne dno. Wokół same dorosłe kobiety z bandą wrzeszczących bachorów, wyklinające na cały świat” – wspomina Magda, która urodziła w wieku lat 14. Domy samotnej matki często prowadzone są przez zakonnice. Dziewczyny nie potrafią dostosować się do panujących tam zasad, buntują się, znów włącza się im agresja. Zdarza się, że wyładowują ją na dziecku. Domy samotnych matek nie są przygotowane do pracy z nieletnimi, nie mają dla nich żadnych programów, które przygotowywałyby do macierzyństwa. – To absurdalne rozwiązanie, bo zwalniając dziewczynę w takie miejsce, przerywa się resocjalizację. I to w momencie, gdy wymaga ona szczególnego wsparcia i szczególnie ciężkiej pracy – twierdzi Agnieszka Sikora. – Dla dorosłej kobiety pierwsze dziecko to sytuacja nowa i trudna, a co dopiero dla nastolatki, która zazwyczaj ma problemy z emocjami i spędziła ostatnie lata w izolacji. One czasem nie bardzo wiedzą, jak zrobić zakupy, a co dopiero załatwić jakąś sprawę w urzędzie czy u lekarza. Romuald Sadowski po raz pierwszy zdecydował się przekroczyć granicę prawa 20 lat temu, gdy jedna z jego podopiecznych z Falenicy, Aneta, zaszła w ciążę. Nie skończyła jeszcze szkoły, nie miała dokąd pójść. Przygotował jej oddzielny pokój, gdzie zamieszkała razem z dzieckiem. Absolutnie nie powinien tego robić. Przepisy są bezwzględne i jednoznaczne: nieletnia nie ma prawa przebywać w placówce resocjalizacyjnej razem z dzieckiem. Miał świadomość, że gdyby zdarzył się jakiś wypadek, prokurator nie miałby dla niego litości. Ale był głęboko przekonany, że to, co robi, ma sens. – Aneta mogła spokojnie kończyć szkołę, bo gdy była na lekcjach, dzieckiem zajmowały się pielęgniarka, wychowawczyni albo co bardziej przytomne koleżanki. Psycholog obecny 24 godziny na dobę, więc można było cały czas pracować z nią wychowawczo. Wydawało się, że ma świetny kontakt z dzieckiem. Same korzyści – wymienia. – A dla tych moich głupciów patrzenie, ile wysiłku wymaga wychowanie małego dziecka, to była najlepsza lekcja wychowawcza, lepsza niż jakikolwiek film czy prelekcja. Idylla trwała 9 miesięcy. Któregoś dnia Aneta wyszła na przepustkę i nie wróciła. Wyjechała za granicę. Jej synek został skierowany do natychmiastowej adopcji. Romualda Sadowskiego to nie zraziło. Wie, że do tych dziewczyn trzeba mieć świętą cierpliwość, że one jeszcze wiele razy się potkną, zanim wyjdą na prostą. Dziewczyny mówią na niego Papcio. Nawet te, które już zakończyły karę, wiedzą, że zawsze mogą zadzwonić: „Papciu ratuj”. Tak jak Magda, którą teściowa w pijanym widzie wywaliła z dzieckiem na ulicę. To był kwiecień, zimno jak cholera. Wylądowały z córeczką w jakiejś komórce, bez łóżka, bez koca, bez grosza przy duszy. Strażnik po nie pojechał. Przeczekały najgorszy czas w Falenicy. – To dziewczyny, które nie mają rodzinnego domu. Ich domem jest poprawczak i póki ja tu będę dyrektorem, drzwi dla nich i ich dzieci będą otwarte – deklaruje. Trudne dziewczyny Każda z tych spraw jest trudna, bo to są trudne dziewczyny. Ale nie wolno od początku pozbawiać ich szans. A dziś tak to wygląda. Gdy zajdą w ciążę, słyszą od wszystkich: nie dasz rady, odpuść sobie, w rodzinie adopcyjnej dziecku będzie lepiej. Rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne, widząc dziewczynę z poprawczaka, wystawiają sztampową opinię: „nieletnia nie posiada koniecznych zasobów do pełnienia roli matki”. – Dla nich odebranie dziecka jest jak niezrozumiała kara – przekonuje Agnieszka Sikora. – Zostają po tym rozbite, rozchwiane emocjonalnie. Świat dorosłych widzą jako wrogi i niesprawiedliwy. Oczywiście każdemu przypadkowi trzeba się przyglądać, by nie przegapić momentu, gdy dobro dziecka może być zagrożone, ale nie skreślajmy tych dziewczyn na starcie. Dwa lata temu fundacja Po Drugie we współpracy z Wyższą Szkołą Nauk Społecznych Pedagogium opracowała raport o sytuacji nieletnich ciężarnych i matek w placówkach resocjalizacyjnych. W jego rekomendacjach jest mowa o tym, że nie wolno tych dziewczyn traktować przedmiotowo, trzeba je wysłuchać, pomóc w dokonaniu świadomego wyboru, a nie automatycznie nakłaniać do adopcji. Jeśli się na nią zdecydują, powinny dostać wsparcie psychologiczne, bo mają poczucie, że zawiodły, tak jak zawiedli wcześniej ich rodzice. Dla tych, które chcą wychowywać swoje dzieci, powinny powstać specjalne oddziały lub placówki, które wesprą je w macierzyństwie i pomogą się usamodzielnić. Rok po ogłoszeniu raportu znowelizowana została ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która wprowadziła zasadę nieoddzielania małoletnich matek przebywających w pieczy zastępczej od dziecka. Piecza zastępcza to domy dziecka albo rodziny zastępcze. Dla dziewczyn z poprawczaków wszystko zostało po staremu. *** PS Niedawno w gabinecie Romualda Sadowskiego zadzwonił telefon. Tym razem nie chodziło o „Papciu, ratuj”. To był Paweł, dorosły już syn Anety, tej, która jako pierwsza zamieszkała w Falenicy z dzieckiem, a po jej ucieczce oddany do adopcji. Chciał, żeby mu pomóc w nawiązaniu kontaktu z biologiczną matką. Sadowski wysłał list na adres jej rodziny: „Syn Cię szuka”. Aneta oddzwoniła. Mieszka w Anglii, ma męża i trójkę dzieci, które byłyby szczęśliwe, gdyby mogły poznać brata. Ona też byłaby szczęśliwa, gdyby mogła go zobaczyć. Spotkali się w Warszawie. Paweł się bał, jak to wszystko wypadnie, ale potem zadzwonił do dyrektora Sadowskiego i powiedział: Dziękuję, dziś mam dwie matki. Niektóre imiona zostały zmienione.

Wydaje się to skomplikowane, jednak podsumować można dość prosto: w BIK znajdują się dane o kredytach i innych zobowiązaniach w instytucjach finansowych. W BIG natomiast zobaczymy dane z dowolnego sektora gospodarki, w tym także dotyczące alimentów i opłat sądowych. Dane z BIK można uzyskać bez zgody osoby sprawdzanej.

Używanie telefonu komórkowego w samolocie czy innych urzadzeń, takich jak laptop czy tablet, jest utrudnione. Kontrola bezpieczeństwa Mamy prawo wnieść na pokład samolotu urządzenia elektryczne oraz elektroniczne, jednak wcześniej należy je okazać podczas kontroli bezpieczeństwa. Pasażerowie w czasie kontroli powinni wyjąć z bagażu podręcznego wszystkie urządzenia i włożyć je do pojemnika. Urządzenia takie jak prostownica do włosów czy suszarka – mogą zostać wniesione na pokład samolotu, jednak nie można ich używać podczas lotu. Używanie sprzętu podczas lotu Podczas startu i lądowania nie można używać żadnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Po osiągnięciu odpowiedniej wysokości, usłyszymy komunikat o możliwości odpięcia pasów bezpieczeństwa. Wówczas możemy skorzystać z urządzeń takich, jak: iPod, tablet, smartfon, czytnik e-booków, odtwarzacz MP3, przenośny odtwarzacz DVD, laptop, o ile zostaną przełączone na tryb „samolot/offline”. Uwaga! Na pokładzie samolotu obowiązuje zakaz korzystania z telefonów komórkowych, które ze względów bezpieczeństwa muszą być wyłączone na czas lotu. Zaliczają się do nich zarówno stare modele, nieposiadające trybu samolotowego, jak i niektóre smartfony, z udziałem których doszło do incydentów w trakcie lotu, np. samozapłonu. Etykieta Pamiętaj, że korzystanie z urządzeń elektronicznych nie powinno być źródłem poczucia dyskomfortu u innych pasażerów. Należy bezwzględnie stosować się przy tym do poleceń wydawanych przez obsługę lotu. Sztokholm Wylot z Poznania od 75 PLN

Odbiór uprawnień za korzystanie z telefonu w czasie jazdy. Jeżeli jesteś młodym kierowcą, który ma prawo jazdy krócej niż rok, twój limit punktów karnych wynosi 20. Kierowcy, którzy mają dłuższy staż posiadania prawa jazdy mają do dyspozycji limit punktów 24. Po ich przekroczeniu zostaje odebrane prawo jazdy.

Korzystanie z funkcji Dual SIM jest bardzo proste. W slotach należy umieścić posiadane karty mikroprocesorowe. Jeśli natomiast masz eSIM, konieczne będzie dodanie jej poprzez ustawienia systemowe. Choć zazwyczaj w pamięci możesz przechowywać kilka wirtualnych kart, aktywne może być maksymalnie dwie.

Dysponując smartfonem (a przecież obecnie ma go niemal każdy z nas) można w bardzo prosty sposób wykorzystać go w roli kamery do komputera. Wystarczy zadbać o odpowiednią aplikację i połączenie z laptopem lub PC (wedle preferencji czy możliwości - przewodowe bądź bezprzewodowe). Jak z telefonu zrobić kamerę internetową?

Płacisz własnymi pieniędzmi lub z wykorzystaniem udzielonego przez bank kredytu gotówkowego, limitu w koncie osobistym czy na karcie kredytowej. Jednym z nowoczesnych sposobów dokonywania płatności zbliżeniowych jest Garmin Pay, który jest dostępny w Polsce od marca 2018 r. Jak działa ta usługa i czy można korzystać z niej bez

424d.

g975c42wqj.pages.dev/3

g975c42wqj.pages.dev/2

czy w poprawczaku można mieć telefon